Một trong những bệnh gây sưng đau tinh hoàn là viêm mào tinh, nơi tích tụ tinh trùng. Cũng có trường hợp tinh hoàn không đau trong nhiều năm, chỉ sưng to dần dần do sự tạo thành một nang tinh dịch.
Mào tinh nằm ở phía trên sau của tinh hoàn. Ống dẫn của nó dẫn sang ống chứa tinh để tạo thành dòng tinh dịch phóng ra ngoài khi giao hợp. Khi mào tinh bị viêm cấp, cần điều trị ngay bằng các thuốc kháng sinh.
Chứng sưng đau tinh hoàn cũng gặp trong các bệnh sau:
Giãn tĩnh mạch tinh hoàn: Khoảng 15-16% nam giới có tĩnh mạch và đám rối tĩnh mạch tinh hoàn giãn bất thường. Bình thường, máu từ tinh hoàn trái được tĩnh mạch tinh hoàn trái dẫn về tĩnh mạch thận trái; còn máu từ tinh hoàn phải được tĩnh mạch tinh hoàn phải dẫn trực tiếp về tĩnh mạch chủ dưới. Giãn tĩnh mạch tinh xảy ra khi tĩnh mạch tinh không có van, hoặc hệ thống van chống trào ngược bị trục trặc; khiến máu từ tĩnh mạch thận hoặc tĩnh mạch chủ dưới trào ngược vào tĩnh mạch tinh, làm cho tĩnh mạch tinh ngày càng giãn rộng, lượng máu ứ đọng lại quanh tinh hoàn quá nhiều.
Giãn tĩnh mạch tinh nhẹ (độ 1) thường không gây đau; nếu giãn nặng (độ 3) thì đau, hoặc người bệnh có cảm giác nặng và khó chịu ở vùng bìu. Trong trường hợp này, cách chữa là thắt tĩnh mạch bằng kỹ thuật mổ nội soi. Sau mổ, thường tinh hoàn sẽ có kích thước và khả năng sản xuất tinh trùng bình thường.
Ung thư tinh hoàn: Khối ung thư phát triển thành cục cứng trong tinh hoàn, có lúc sờ thấy cứng ở đỉnh hay mặt sau, kèm cảm giác đau hoặc hơi đau. Đôi khi có thêm cảm giác nằng nặng ở bẹn hoặc bìu, gây sốt. Đối với những thể ung thư tinh hoàn thường gặp (như ung thư tuyến tinh), nếu được phát hiện sớm, tỷ lệ chữa khỏi đạt gần 100%.
Bình thường, tinh dịch có màu trắng đục hơi ngả vàng và không bao giờ có máu. Nếu tinh dịch có màu hồng hoặc đỏ thì đó là có lẫn máu. Triệu chứng này có thể gặp trong chấn thương ở bộ phận sinh dục, hoặc trong viêm nhiễm ở tinh hoàn (viêm tinh hoàn, viêm mào tinh, viêm ống dẫn tinh), hay là có khối u ở tuyến tiền liệt.
Khi có sưng đau ở tinh hoàn, nên đi khám sớm ở chuyên khoa tiết niệu có bác sĩ nam khoa để được chẩn đoán đúng và điều trị thích hợp.
(Theo TSBT)